SMETA IM SVETINJA POSVEĆENA ŽRTVAMA NOVOSADSKE RACIJE: Najavu gradnje hrama na Štrandu deo opozicije osuđuje, a neki građani spremaju protest
NAJAVA izgradnje crkve na Limanu uzburkala je strasti u Novom Sadu. Dok deo opozicije iz redova LSV, Pokreta “Dosta je bilo” i Građanskog pokreta “Bravo” osuđuje ovu nameru, a grupa građana koja sebe naziva “nezavisnim članovima Mesne zajednice Liman” najavljuje proteste, iz vlasti poručuju da su zgroženi povodom za negodovanje jer je reč o mestu koje nije samo kupalište već i mesto jednog od najvećih stradanja Novosađana u Drugom svetskom ratu tokom zloglasne Racije u januaru 1942.
Parcela na Štrandu predviđena za crkvu, Foto Privatna arhiva
Kako “Novosti” saznaju, budući hram na Limanu biće posvećen Svetim mučenicima bačkim koji su postradali januarskih dana 1942, ali i svim stradalnicima od 1941. od okupacije Bačke, pa do završetka Drugog svetskog rata. Bogomalja će imati arhitektonski izgled sličan crkvi SPC u Ohridu. Sveti mučenici bački kanonizovani su pre dve godine, a za dan sećanja na njih odabran je datum – 23. januar.
Stručnjaci sa kojima su “Novosti” razgovarale navode da će, uzimajući u obzir blizinu budućeg memorijalnog centra i ovaj hram predstavljati deo te celine. Time će se, kako navode, odužiti dug prema postradalim Novosađanima, koji su u najvećem broju upravo na tom mestu ubijeni ili gurnuti u zaleđeni Dunav.
Novosadska četvrt Liman ima 30.000 žitelja, ali nema nijednu crkvu. Izgradnju prvog hrama SPC u ovom delu grada, u okviru Plana za regulaciju rekreativnog područja Štrand-
-Kabel razmotriće odbornici Skupštine Novog Sada narednog utorka, a potom ga proslediti na javnu raspravu. Namera je, kako je navedeno, da se poveća broj verskih objekata na teritoriji grada Novog Sada, zelenih površina, kao i estetsko unapređenje dela Gradskog priobalja i formiranje specifičnog identiteta i simbolike grada u celinu sa gradskim kupalištem Štrand. Ovaj predlog je, inače, deo ranije usvojenog Generalnog urbanističkog plana Novog Sada za period do 2030.
Mađarski fašisti ubijene bacali u Dunav pod led, Foto Arhiv Grada Novog Sada
Ne čekajući reč odbornika i stručnjaka za planiranje, medijsku raspravu pokrenula su udruženja građana i deo opozicije. U njihovim zamerkama, preteže stav da crkvi nije mesto na zelenoj površini u blizini Štranda, “najlepšeg kupališta na Dunavu”. Za nedelju u podne, grupa građana koja sebe naziva “nezavisnim članovima Mesne zajednice Liman”, najavljuje protestno okupljanje.
Osvrnuvši se na “izvrgavanje ruglu” plana koji predviđa povećanje broja verskih objekata, za šta postoji potreba u polumilionskom gradu kakav je Novi Sad, a u kojem vekovima u slozi i ljubavi žive mnoge verske zajednice, gradonačelnik Milan Đurić zapitao je da li je u pozadini svega napad na SPC?
– Da li će onima kojima danas smeta izgradnja pravoslavne crkve, sutra smetati hram neke druge konfesije? Da li je to novosadski, kad već ljudski nije? – rekao je Đurić uz opasku da su “marginalci u nedostatku političkog programa i ideja, udarili na svetinje”.
Na mračan period istorije u blizini gradskog kupališta, podsećaju iz Gradskog odbora SNS.
– Da li su oni koji olako kritikuju ideju podizanja hrama na Štrandu svesni da je najlepša dunavska plaža bila i mesto najvećeg masovnog stradanja naših sugrađana u januaru 1942. godine – piše u saopštenju GO SNS u Novom Sadu i ističe da bi se podizanjem crkve posle 82 godine ispravila istorijska nepravda zaboravljanja ovog strašnog ratnog zločina.
Spomenik žrtvama na Keju, Foto N. Karlić
U saopštenju se navodi i da je “radi javnosti, važno napomenuti da je mesto koje je određeno da se podigne hram sada neuređena površina koja će se planskim dokumentom konačno urediti”.
– Sveopšti medijski napad protiv plemenite ideje o podizanju hrama u Novom Sadu govori da oni koji su uneli politiku razdora i nasilja u naš svakodnevni život, nastavljaju rad na destabilizaciji i urušavanju svake normalnosti – dodaje se u saopštenju.
Novosadska racija je stravičan zločin kada su mađarski fašisti, njihove vojno-policijske snage, od 21. do 23. januara 1942. ubile i pod led u Dunav bacile od 1.300 do 2.000 Srba, Jevreja i Roma.
Mučenici bački, Foto Privatna arhiva
Vernici idu na Grbavicu
IDEJA o podizanju hrama na Limanu stara je decenijama, a da postoji potreba za hramom, svedoče i kolone ljudi o praznicima koji strpljivo čekaju da prisustvuju liturgijama na Grbavici. To najbolje ilustruje kolika je duhovna žeđ stanovnika Limana za svojim hramom. Zašto bi Limanu bilo uskraćeno ono što drugi delovi grada imaju – pitaju iz GO SNS.
