DŽENDER NOVOTARIJE NISU I ZA LITURGIJE: Analiza “Novosti” – da li u SPC i žene treba da su sveštenici, kako je predložio episkop Grigorije
KADA je već Ustavni sud poslao ad akta Zakon o rodnoj ravnopravnosti u srpskom jeziku, u kojem su mnoga nuđena rešenja bila jednako podrugljiva za oba pola, zadata – kritizerska tema je prebačena na dušu Srpske pravoslavne crkve, jer u redovima sveštenstva SPC nema – sveštenica.
Ilustracija Tošo Borković
Povod za oblake medijske prašine na socijalnim mrežama sa zaključkom da “SPC omalovažava položaj žena” dao je u intervjuu episkop diseldorfski i cele Nemačke Grigorije, koji je rekao da “dogmatski gledano, nema prepreke da žena bude sveštenik”.
– Nas, koji smo dugo u crkvi, bavimo se njome i njenim učenjem, povređuje kad neko kaže da su žene u crkvi podređene. Dogmatski gledano, nema prepreke da žena bude sveštenik.
Biti svetica je mnogo uzvišenije – rekao je episkop Grigorije, dodavši da je u Justinijanovo vreme preko stotinu žena bilo đakoni, da su imale ulogu duhovnika u ispovedanju žena.
Da li je vekovima docnije, s obzirom na to da je ta praksa ukinuta u 11. veku, sazrelo vreme da se “đakonise”, kako su tada oslovljavane, vaskrsnu u hrišćanstvu?
Foto TANJUG/ NEMANJA JOVANOVIĆ
Verski analitičar Željko Injac kaže za “Novosti” da u aktuelnom vremenu dehumanizacije hrišćanstva SPC ima mnogo prečih zadataka, a najpreče je očuvati Svetosavlje i svoj srpski narod.
– Mislim da tema o povratku “đakonisa” neće dospeti na dnevni red ni u nizu narednih decenija pa i duže. Možda se Grčka pravoslavna crkva nešto ranije posveti toj temi, ali kod nas Srba to će ići teško. Naš narod se čvrsto oslanja na svoju Crkvu i radikalne promene u njoj teško su zamislive – kaže Injac.
Dodaje sagovornik “Novosti” da episkop Grigorije u delu svoje izjave o istorijatu Crkve ništa nije netačno kazao, ali, kako primećuje, jedino što se čini da navija da se “đakonise” vrate što pre u praksu Crkve.
– Do 11. veka, u okviru crkve postojale su “đakonise”, čija uloga nije bila formalno liturgijska, jer one su više imale ulogu duhovnika, dušebrižnika za žene – navodi dalje Injac.
– One su, što je bilo potpuno u skladu sa tim vremenom, ispovedale i pričešćivale žene, slušale o njihovim problemima, pomagale im da ih reše. Pri Aja Sofiji bilo je najviše “đakonisa”, a kada su krstaši osvojili Carigrad, nametnuto je zapadnjačko bogosluženje.
Željko Injac, Foto printskrin
Naš sagovornik naglašava da je Hrišćanstvo zapravo otvorilo put onome što se danas zove emancipacija žena. Hristos je među učenicima imao najviše žena, kao i apostol Pavle.
– Ali, hrišćanstvo takođe ne negira ni razlike među polovima. A, ako se vrši pritisak na nas da se prilagođavamo džender novotarijama, naravno da mi, Srbi, to ne želimo.
Nismo se prilagodili ni nakaradnom Zakonu o rodnoj ravnopravnosti jer skrnavi naš raskošni srpski jezik – zaključuje Injac, uz napomenu da su se “đakonise” brže izgubile u zapadnoj nego u istočnoj crkvi.
Slovakinje u mantijama
U SLOVAČKOJ evangeličkoj crkvi augzburške veroispovesti u Srbiji žene već nekoliko decenija obavljaju svešteničku službu. Sinod, najviši organ Slovačke evangeličke crkve, 1970. godine doneo je odluku da žene mogu postati sveštenici. Iste godine, u Novom Sadu, rukopoložena je i prva sveštenica Zuzana Skljukova.
Anglikanska crkva i žene biskupi
SINOD Anglikanske crkve prihvatio je 2013. godine ogromnom većinom glasova da žene budu birane za biskupe. Ova novina ubrzo je stupila na snagu.
Anglikanska crkva prihvatila je još 1992. godine da žene mogu da postanu sveštenici i one danas čine najmanje trećinu anglikanskog sveštenstva. Tako sestrinske crkve anglikanske zajednice u Australiji, na Novom Zelandu, u SAD i u Južnoj Africi, kao i Velška crkva imaju žene biskupe.