SIMBOL GRADITELJSTVA, SVEDOK ISTORIJE I MESTO STRADANJA: Rekonstrukcija fasade zgrade bivše kasarne u novosadskoj Ulici vojvode Bojovića
NASTAVAK procesa obnove objekata u starom jezgru Novog Sada, između ostalog, podrazumeva i upravo započetu detaljnu rekonstrukciju fasade zgrade Komande nekadašnje kasarne u Ulici vojvode Bojovića, koja je u statusu prethodne zaštite kao spomenik kulture i predstavlja važan deo ovdašnjeg graditeljskog nasleđa.
Z. Grumić
Istovremeno, pomenuto zdanje je i svojevrsno spomen-obeležje mnogobrojnim rodoljubima, mahom civilima, koje su pripadnici mađarskih i nemačkih okupacionih snaga pobili tokom prvih godina Drugog svetskog rata – o čemu svedoči i spomen-ploča na fasadi zgrade, postavljena prilikom obeležavanja prve decenije oslobođenja grada od fašizma.
Kako je zabeleženo u delu “Kratka istorija Novog Sada”, autora Đorđa Srbulovića, predstavnici Hortijeve vlasti su, odmah po ulasku u grad, u aprilu 1941, počele strahovit teror nad civilnim stanovništvom, pa je već u prvih nekoliko meseci okupacije likvidirano oko 500 Novosađana, uglavnom Srba. Nedužni ljudi hapšeni su po ulicama i, pod optužbama da su “četnici”, sprovođeni na mesta likvidacija, a jedno od takvih bila je i kasarna u produžetku nekadašnjeg Lebarskog sokaka, današnje Ulice vojvode Bojovića, u kojoj su s jeseni 1941. obavljena masovna vešanja i streljanja…
Naziv
KADA se, po završetku Velikog rata, Novi Sad našao u novoj državi – Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca – u njegove vojne objekte smestila se nova vojska, pa je ova kasarna dobila naziv “Kralj Petar”.
Pomenuti vojni objekat, nažalost, pamti i pogrom civila tokom takozvane Novosadske racije, u januaru 1942, kada je bio jedno od stratišta u toj zloglasnoj akciji mađarske okupacione vojske, žandarmerije i policije, koju je životom platilo više od 1.200 Srba, Jevreja i Roma.
– Bivša kasarna, jedna od dve koje su u Novom Sadu izgrađene krajem 19. veka, u tadašnjoj Austrougarskoj monarhiji, osim nesumnjive arhitektonske vrednosti, nama znači i kao svojevrsni spomenik koji čuva sećanje na brojne pogubljene – naveo je gradonačelnik Milan Đurić na društvenim mrežama, povodom obnove za koju je lokalna samouprava izdvojila 12 miliona dinara.
Jer, tokom poslednjih decenija, u objektima nekadašnje kasarne stanuju porodice izbeglih posle ratnih sukoba na prostorima bivše Jugoslavije, a – sudeći po novim urbanističkim planovima – kompleks u Ulici vojvode Bojovića trebalo bi da dobije kulturno-turističku namenu.